Chính phủ Mỹ đối diện nguy cơ đóng cửa: Tổng thống Trump tung chiến lược gây áp lực bằng đe dọa sa thải hàng loạt

Chỉ còn chưa đầy 48 giờ trước thời điểm bắt đầu năm tài khóa mới, Chính phủ Mỹ đang đứng trước nguy cơ đóng cửa một phần do Quốc hội chưa đạt được thỏa thuận ngân sách. Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, Tổng thống Donald Trump đã đưa ra tuyên bố gây chú ý: nếu không có ngân sách được thông qua, hàng loạt nhân viên liên bang sẽ bị sa thải vĩnh viễn – một động thái chưa từng có tiền lệ trong lịch sử các cuộc khủng hoảng ngân sách của nước này.

Liệu đây có phải là một chiến lược gây áp lực nhằm buộc Quốc hội phải hành động? Hay là bước đi thực chất trong kế hoạch tái cấu trúc bộ máy hành chính liên bang?

Chính phủ Mỹ đứng trước nguy cơ đóng cửa (Ảnh: iStock) Vov

Nguy cơ đóng cửa chính phủ: kịch bản đang đến gần

Theo thông tin từ Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) thuộc Nhà Trắng, nếu Quốc hội không thông qua dự luật ngân sách tạm thời trước ngày 30/9, Chính phủ Mỹ sẽ phải đóng cửa một phần từ 0h01 ngày 1/10. Điều này đồng nghĩa với việc hàng trăm nghìn nhân viên liên bang sẽ phải tạm nghỉ việc không lương, nhiều cơ quan hành chính sẽ ngừng hoạt động, và các dịch vụ công không thiết yếu sẽ bị đình trệ.

Đây là lần thứ 15 kể từ năm 1981 mà nước Mỹ đối mặt với nguy cơ đóng cửa chính phủ do bất đồng ngân sách. Trong lần gần nhất vào năm 2018, chính phủ đã đóng cửa trong 35 ngày – gây thiệt hại hàng tỷ USD cho nền kinh tế và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của hàng triệu công chức.

Tuyên bố gây sốc từ Tổng thống Trump: sa thải vĩnh viễn hàng loạt nhân viên liên bang

Trong cuộc họp báo ngày 28/9, Tổng thống Trump tuyên bố: “Nếu chính phủ buộc phải đóng cửa, chúng tôi sẽ cắt giảm rất nhiều vị trí – có thể là vĩnh viễn”. Ông nhấn mạnh rằng đây không phải là mong muốn, nhưng là điều cần thiết để tinh gọn bộ máy hành chính và giảm chi phí vận hành.

Ngay sau đó, Nhà Trắng đã phát đi bản ghi nhớ yêu cầu các cơ quan liên bang chuẩn bị phương án sa thải hàng loạt, thay vì chỉ cho nghỉ tạm thời như các lần trước. Theo Giám đốc Văn phòng Quản lý Nhân sự Liên bang, ông Scott Kupor, khoảng 300.000 công chức sẽ rời biên chế trong năm 2025, trong đó 154.000 người đã nhận gói hỗ trợ nghỉ việc và sẽ chính thức thôi việc vào ngày 30/9.

Động thái này được xem là một phần trong chiến dịch tinh gọn bộ máy hành chính mà ông Trump khởi động ngay từ khi nhậm chức hồi tháng 1 năm nay, với mục tiêu cắt giảm tới 2,4 triệu công chức liên bang.

Chiến lược gây áp lực: đòn bẩy chính trị hay kế hoạch cải cách?

Trong truyền thông, “chiến lược gây áp lực” là một concept mô tả cách một bên sử dụng các tuyên bố, hành động hoặc đe dọa để buộc bên còn lại phải nhượng bộ. Trong trường hợp này, việc Nhà Trắng công khai kế hoạch sa thải hàng loạt được giới phân tích xem là một đòn bẩy chính trị nhằm thúc ép Quốc hội – đặc biệt là phe Dân chủ – phải thông qua dự luật ngân sách tạm thời.

Tuy nhiên, phe Dân chủ tại Thượng viện đã bác bỏ đề xuất ngân sách của Đảng Cộng hòa, yêu cầu khôi phục các khoản cắt giảm gần đây đối với chương trình chăm sóc sức khỏe và Medicaid. Lãnh đạo Thượng viện Chuck Schumer chỉ trích tuyên bố của ông Trump là “hành động đe dọa”, cho rằng việc sa thải công chức không phải là cách để quản lý đất nước.

Trong khi đó, một cuộc khảo sát của Reuters/Ipsos cho thấy 55% người dân Mỹ – bao gồm cả một phần cử tri Dân chủ – ủng hộ việc thu hẹp quy mô Chính phủ liên bang. Điều này cho thấy chiến lược gây áp lực của ông Trump có thể nhận được sự ủng hộ nhất định từ công chúng, đặc biệt là những người theo quan điểm bảo thủ.

Tác động tiềm tàng: từ thị trường tài chính đến đời sống công chức

Nếu chính phủ đóng cửa, các cơ quan như Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) hay Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) sẽ phải hoạt động với nhân sự tối thiểu, dẫn đến trì hoãn trong việc giám sát thị trường và công bố dữ liệu. Các báo cáo kinh tế quan trọng như dữ liệu việc làm và lạm phát có thể bị đình trệ, khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải ra quyết định trong tình trạng thiếu thông tin.

Về mặt xã hội, hàng trăm nghìn công chức sẽ không được trả lương trong thời gian chính phủ đóng cửa. Dù họ có thể được hoàn trả sau khi chính phủ hoạt động trở lại, nhưng các nhà thầu liên bang – vốn không được bảo đảm – sẽ chịu thiệt hại trực tiếp. Các công đoàn lao động đã lên tiếng phản đối, cho rằng nhân viên liên bang không phải là “quân cờ mặc cả” trong trò chơi chính trị.

Câu hỏi cho tương lai

Liệu chính phủ Mỹ có thể tránh được kịch bản đóng cửa vào phút chót? Liệu chiến lược gây áp lực của ông Trump có buộc Quốc hội phải nhượng bộ? Và nếu chính phủ thực sự đóng cửa, liệu đây có phải là bước khởi đầu cho một cuộc cải cách hành chính quy mô lớn?

Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào cuộc họp cuối cùng giữa các lãnh đạo Quốc hội vào ngày 29/9 – nơi cả hai bên sẽ phải quyết định: nhượng bộ hay đối đầu. Trong khi đó, hàng triệu công chức liên bang đang chờ đợi trong lo lắng, và cả nước Mỹ đang theo dõi từng diễn biến.

#NDC & Tổng hợp

Hoàn phí giao dịch Crypto, Vàng, FX, US!

• Binance, Exness, Okx, Bitget, Bybit, DNSE Margin 3/7, TCBS, MBS, SSI ...
• Link này! Nếu đã có tk nhắn ID cho NDC ạ

Tặng Tradingview - Khóa học, sách >> Click

• VPS miễn phí 6 tháng - BFRZ
• Exness hoàn phí tự động: Vàng, Coin, FX
• Tradingview -50% từ 1**k
• Khách hàng được tặng Tradingview